GR4320008 - Νήσος Κουφονήσι και παράκτια θαλάσσια ζώνη

Κωδικός
GR4320008
Τύπος
SCI
Ημερομηνία πρώτης συλλογής δεδομένων
01/04/1995
Ημερομηνία πρότασης ως SCI
01/04/1997
Ημερομηνία επιβεβαίωσης περιοχής ως SCI
01/09/2006
Ημερομηνία καθορισμού ως SAC
01/03/2011
Εθνική νομική αναφορά του καθορισμού της περιοχής ως SAC
Law 3937/29-3-11 (OJ 60 A)
01/05/2009

Χάρτης

Ποιότητα

Η περιοχή περιλαμβάνει ένα νησιωτικό σύμπλεγμα αποτελούμενο από το ομώνυμο κύριο νησί (Κουφονήσι) και τέσσερις μικρότερες νησίδες (Μακρουλή, Στρογγυλή, Μάρμαρο και Τράχηλο), καθώς και αρκετούς υφάλους. Γεωλογικά, η περιοχή συνίσταται από βραχώδεις εκτάσεις και νεογενείς αποθέσεις. Το Κουφονήσι παρουσιάζει ήπιο ανάγλυφο, με το μεγαλύτερο υψόμετρο να είναι στα 74 μ.

Το Κουφονήσι είναι ένα μικρό νησί, από τα νοτιότερα της Ευρώπης, μαζί με τη Χρυσή και τη Γαύδο. Όντας στο νοτιοανατολικότερο τμήμα της Κρήτης έχει ξηρό και ζεστό κλίμα. Το γεγονός αυτό καθιστά δυνατή την ύπαρξη βορειοαφρικανικών ερημόφιλων χλωριδικών στοιχείων και στη στεπώδη βλάστηση παρατηρούνται μαζί με την τυπική παρουσία των πολυετών σπάρτων Εsparto grass το Lygeum spartum όπως επίσης και το Erodium crassifolium. Αυτού του τύπου η βλάστηση είναι τυπική των γυψωδών υπεδαφών. Υπάρχουν τόσο αμμώδεις όσο και βραχώδεις παραλίες. Το θαλάσσιο τμήμα της περιοχής είναι αντιπροσωπευτικό και καλά διατηρημένο και συνδυάζει ενάλια σπήλαια, υφάλους και Λιβάδια Ποσειδωνίας.

Οι νησίδες δεν κατοικούνται. Το καλοκαίρι τουρίστες επισκέπτονται το Κουφονήσι, στο οποίο υπάρχουν σημαντικές αρχαιολογικές θέσεις αλλά οι τουριστικές δραστηριότητες είναι ήπιες. Ο τουρισμός και το ψάρεμα είναι οι ανθρώπινες δραστηριότητες που πιθανόν να διαταράσσουν τα οικοσυστήματα και τα είδη της περιοχής.

Άλλα χαρακτηριστικά

Η περιοχή χαρακτηρίζεται από ενιαίο οικολογικό χαρακτήρα, καθώς περιλαμβάνει γυμνές βραχώδεις εκτάσεις με αραιή βλάστηση και φρυγανότοπους. Η θαλάσσια ζώνη της είναι αντιπροσωπευτική και πολύ καλά διατηρημένη. Περιλαμβάνει θαλάσσιες σπηλιές, υφάλους και λιβάδια ποσειδωνίας.
Η παράκτια ζώνη σε πολλά σημεία καλύπτεται από εντυπωσιακές αμμοθίνες με παραλιακές ευφορβίες (Euphorbia parallias), παραθαλάσσιες μηδικές (Medicago marina), παραθαλάσσιες βρούβες (Cakile maritima), θαλασσόκρινους (Pancratium maritimum) και άλλα αμμόφιλα είδη. Στα παραλιακά φρύγανα κυριαρχούν τα αλογοθύμαρα (Anthyllis hermanniae), τα ηλιάνθεμα (Helianthemum stipulatum) και τα θυμάρια (Coridothymus capitatus). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η θαλάσσια βλάστηση γύρω από το νησί, με τα λιβάδια ποσειδωνίας (Posidonia oceanica) που αναπτύσσονται στη ρηχή υφαλοκρηπίδα.
Στο Κουφονήσι φιλοξενούνται 2 είδη τρωκτικών, τα Mus domesticus και Rattus rattus. Στην περιοχή έχει καταγραφεί η ύπαρξη της μεσογειακής φώκιας (Monachus monachus). Κοινά είναι 5 είδη ερπετών που απαντώνται εδώ, με πολυπληθέστερη την αιγαιόσαυρα (Podarcis cretensis). Αντίθετα, γνωστό μόνο από το Κουφονήσι είναι ένα υποείδος αγιόφιδου (Telescopus fallax multisquamatus).

Τεκμηρίωση

1) 3.1, 3.2.c., 3.3, 4.2, 4.3, 4.4, 5.3 CORINE Information System. European Environment Agency. CORINE, Biotopes, 1991.
2) Ministry of Environment Physical Planning and Public Works. 1990. (Work Team: A. Legakis et al). Erevnitiko programma. Meleti ton akton tis kritis pou parousiazoun oikologikes diatarahes (Research Programme. Study of the coasts of Kriti that present ecological disturbances). Dept. of Biology. University of Crete, p. 228.
3) Turland N.L., Chilton & J. Press. 1993. Flora of the Cretan area. Annotated checklist & atlas. Natural History Museum, London, p.439.
4) Damanakis M. & H. Scholz. 1990. Phytogeographical notes on the Poaceae of Greece. Willdenowia 19:413-423.
5) Georghiou K. 1995. Checklist of Endemic, Rare and Threatened Plants of Greece. Draft. University of Athens. (3.3, 3.4, 4.2)
6) Ministry of Environment, Physical Planning and Public Works, Special Environmental Study, NW Crete, (under evaluatinon) 7) Bergmeier A. & P. Dimopoulos. 2003. The vegetation of islets in the Aegean and the relation between the occurrence of islet specialists, island size and grazing. Phytocoenologia 33 (2-3):447-474.

Αναφορά: Natura 2000 φόρμα δεδομένων (αγγλικά), έκδοση βάσης 7 Φεβ 2014